Arkadaşımın Dini

Kalbin günahlardan muhafaza edilmesi ve daima hayır telkin etmesi için gönül ehli, bizi sadece Allah rızası için seven kişilerle arkadaşlık kurmak elzemdir. Nitekim Rabbimiz  “O gün muttakilerin dışında, dostlar birbirlerine düşman olurlar” (Zuhruf, 67) ayeti kerimesinde bizlere arkadaş seçimi noktasında yön vermiş ve “Muttaki” sıfatını kendisinde taşıyanlarla beraber olunmasının iki dünya saadetine vesile olacağını açıklamıştır.

Rasulullah aleyhisselam da “Kişi arkadaşının dini üzeredir. Öyleyse her biriniz kiminle dostluk kuracağına dikkat etsin.” (Ebu Dâvud) buyurarak her konuda olduğu gibi arkadaş seçimi konusunda da bizlere yol göstermiştir. Bir başka Hadis-i şerifte ise Efendimiz aleyhisselam “İyi arkadaşla kötü arkadaşın misali misk taşıyanla körük çeken insanlar gibidir. Misk sahibi ya sana kokusundan verir veya sen ondan satın alırsın. Körük çekene gelince ya elbiseni yakar yahut da sen onun pis kokusunu alırsın.” (Buharî) buyurmaktadır.

Genç kardeşim; Her şeyin madde ile ölçüldüğü mananın ise ikinci plana atıldığı bu dünyada Rabbimizin “Sadıklarla beraber olun.” emrine uyarak samimi, cömert, merhametli, fedakâr, seni yalnız Allah için seven ve sana her daim ahireti hatırlatan kişilerle beraber ol.

Tabiîn’in büyüklerinden Hasan Basri “Kardeşlerimi ailemizden ve çoluk çocuğumuzdan daha çok seviyoruz. Çünkü yakınımız bizlere dünyayı, kardeşimiz ise ahireti hatırlatıyor.” İfade ederek din kardeşliğinin kan bağından önce geldiğini bizlere hatırlatmaktadır. Yine Tabiîn’in büyüklerinden Mücahit “Allah için birbirlerini sevenler bir araya gelip latifeleştiklerinde kuruyan yapraklar nasıl dökülürse bunların günahları da öyle dökülür.” buyurarak Allah için bir araya gelmenin faziletine vurgu yapmıştır.

Her Müslümanın birbiri üzerinde hakları olduğu gibi dostların da birbirleri üzerinde hakları vardır. İmam Gazali İhya-ı Ulumid’din eserinde “Kardeşlik Haklarını” sekize ayırmıştır.

1-Mal ile ilgilidir: Bu hak üç derecededir.

En düşük derecesi; malının fazlasını kardeşine vermendir.

Orta derecesi; kardeşini kendi yerine koyman, malında sana ortak olmasına rıza göstermen hatta malını onunla yarı yarıya bölüşme cömertliğinde bulunmandır. Hasan Basri aktarıyor: İlk büyüklerden kimisi peştamalını iki parçaya bölüyor yarısını kendisi kullanıyor yarısını da kardeşine veriyordu.

En yüksek derecesi; Kardeşini kendine tercih edip onun ihtiyaçlarını kendi ihtiyaçlarından önce karşılamandır. Bu Sıddık kişilerin rütbesi Allah için birbirlerini sevenlerin makamlarının sonudur.

2- Kardeşinin ihtiyaçlarını fiilen yardım ederek gidermendir:

Eski büyükler şöyle der: “Kardeşine bir ihtiyacını gidermesini iletirsin. İstediğini yerine getirmezse ikinci defa hatırlatırsın, muhtemelen unutmuş olabilir. Yine ilgilenmezse Allah-u Ekber diye tekbir al, cenaze namazına dur ve şu ayeti oku. “Ölülere gelince onları da Allah diriltir.” (En’am, 36)

3- Dil ile ilgilidir: Bu hak bazen susmakla bazen de konuşmakla sağlanır. Susmak demek; kardeşinin ayıplarını ne arkasından ne de yüzüne karşı dile getirmemek, konuşurken kendisine ters cevap vermemek, onunla mücadele ve münakaşaya girişmemek, ahvalini gözetlememek, soruşturmamaktır.

4- Konuşmamaktır: Kardeşlik, arkadaşın kusurları karşısında susmayı gerektirdiği gibi iyi yönlerini anlatmayı da gerektirir. Hatta kardeşinin hoş taraflarını anlatmak kardeşliğe has bir meziyettir. “Biriniz kardeşini sevdiğinde ona sevdiğini bildirsin” tavsiyesini de hayata tatbik etmek müminin şiarlarındandır.

 5- Sürçme ve hataları bağışlamaktır: Dostun sürçmesi ya da bir günah işlemek suretiyle dini yaşantısında kusurlu bir hareket görürsen onun hatasından ötürü nazikâne uyarır onun kusurlarını düzeltmeye çalışırsın. Nitekim Ebu’d Derda r anh ”Kardeşin bozulup eski durumundan ayrıldığında bundan dolayı kendisini terk etme! Çünkü kardeşin gâh eğilir gâh düzelir.” buyurmuştur.

6- Kardeşin için “Dua” etmendir: Kardeşin için sağlığında ve ölümünden sonra kendisi, ailesi ve onunla ilgili herkes için onun sevdiği şeylerle dua etmelisin. Kendin için nasıl dua ediyorsan onun için de aynı duaları yapmalısın. Efendimiz aleyhisselam “Bir adam kardeşi için gıyabında dua ettiğinde bir melek, sana da aynısı verilsin der.” (Müslim) buyurarak arkadaşa gıyabında yapılan duanın önemini vurgulamıştır.

7- Vefa ve İhlas: Vefa demek, ölene kadar kendisiyle, öldükten sonra da çocukları ve sevdikleriyle birlikte sevgide sebat göstermek, sevgiyi sürdürmektir.

8- Kardeşe yük olmamak onun külfete sokmamakla ilgilidir: Bu hak kendisine zor gelecek şeyleri ona yüklememektir. Kişi bilakis kardeşinin bazı önemli işlerini ve ihtiyaçlarını görerek kendisini iç huzura kavuşturmalı, bir kısım yüklerini yüklenerek onu rahata erdirmelidir. Eski büyüklerden birine sorulur.

-Kiminle dost olalım?

“Zoraki davranışları atan, sizinle arasında çekingenlik yükünü kaldıran kişilerle.”

Genç adam, kendisini sadece Allah için sevdiğin arkadaşlarla samimiyetinin ve sevgi bağının kalıcı olmasını istiyorsan bu haklara riayet edip üzerine düşen görevleri yerine getirmelisin.